Jakie przedmioty używane są podczas mszy świętej?

23-10-2019

Msza święta, to dla katolików najważniejszy element praktyk religijnych. Symbolizuje ona ofiarę Ciała i Krwi Jezusa Chrystusa, sprawowaną na kościelnych ołtarzach w sposób bezkrwawy, pod postaciami chleba i wina. Cała msza składa się z kilku części, w trakcie których używanych jest wiele przedmiotów. Jakie to przedmioty?

Obrzędy wstępne

Początek mszy świętej zwiastuje ministrant pociągający za sznureczek z dzwonkiem. Rozpoczyna się wówczas procesja wejścia, na czele której idą ministranci ubrani w komże (szatę skróconą na wysokość pasa), potem lektorzy w albach (długich szatach po kostki) przewiązanymi cingulum (sznurek obwiązywany wokół pasa). Za nimi wkraczają celebransi, ubrani stosownie do swojej rangi. Księża diecezjalni bez kościelnych tytułów nakładają na albę i cingulum stułę (wstęga nakładana na szyję) oraz ornat (płaszcz bez ramion z dziurą na głowę).

Ołtarz

Kapłan podchodzi do miejsca celebracji. W każdej parafii znajdziemy różne krzyże ołtarzowe, będące najważniejszym symbolem męki Jezusa Chrystusa, który oddał swe życie za grzeszników. Na ołtarzu stoją także świece liturgiczne. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego wskazuje, że powinny być dwie, cztery, a szczególnie w niedzielę - sześć. Natomiast gdy Eucharystii przewodzi biskup diecezjalny, należy postawić siódmą świecę. Przepisy te nie są jednakże zbyt rygorystycznie przestrzegane. 

Liturgia Słowa

Po odśpiewaniu „Chwała na wysokości Bogu”, „Panie, zmiłuj się nad nami” i Kolekcie następuje rozpoczęcie obrzędów Liturgii Słowa. Wtedy też lektor lub inna osoba wyznaczona czyta z lekcjonarza (księgi z czytaniami na każdy dzień) teksty ze Starego i Nowego Testamentu oraz psalm i aklamację. Następnie celebrans czyta Ewangelię i wygłasza homilię. Po wyznaniu wiary i modlitwie powszechnej następują obrzędy Liturgii Eucharystycznej.

Liturgia Eucharystyczna

Obrusy ołtarzowe według przepisów powinny być białe. Na nich ministrant rozkłada naczynia liturgiczne.

Kielich

Do niego wlewa się wodę i wino, które po konsekracji stają się Krwią Pańską. Musi być wykonany z niekorodującego szlachetnego metalu, a w środku powinien być pozłacany.

Patena

Istnieją trzy rodzaje paten: płaska, którą przykrywa się kielich, głęboka, którą często wykorzystuje się do konsekracji komunikantów oraz patena komunijna, wykorzystywana w trakcie udzielania komunii, mająca chronić cząsteczki Ciała Chrystusa przed upadkiem na ziemię.

Korporał

Mały, składany z reguły na dziewięć części obrusik, na którym rozkładane są dary ofiarne.

Palka

Nie ma ona istotnego znaczenia liturgicznego, a jedynie praktyczne - usztywniająca tektura obszyta materiałem chroni kielich przed owadami i innymi pyłkami. 

Ampułki, lawatarz i ręczniczek

W ampułkach znajdują się woda i wino, którymi napełniany jest kielich, lawatarz służy do lavabo, czyli obmycia rąk, a ręczniczek do ich wytarcia. Często kapłan obmywa ręce resztką wody z ampułki.

Welon na kielich

Welon to chusta w kolorze ornatu (lub białym), który przykrywa kielich przed przygotowaniem darów ofiarnych, a następnie po komunii. 

Puryfikaterz

To mały ręczniczek, który służy do puryfikacji - oczyszczania kielicha oraz pateny po komunii.

Vasculum

Mały pojemniczek na wodę, ustawiony obok tabernakulum, w którym celebrans dokonuje ablucji - obmycia palców po rozdawaniu komunii.  

Obrzędy zakończenia

W klasycznych obrzędach zakończenia nie używa się żadnych przedmiotów liturgicznych. W czasie całych obrzędów stosuje się jednak jeszcze kilka obiektów.

Trybularz i navicula

Czyli po prostu kadzielnica i łódka z mirrą, które wykorzystywane mogą być tylko w trakcie wystawienia Najświętszego Sakramentu, ale także podczas całej mszy świętej - począwszy od obrzędów wstępnych.

Kociołek i kropidło

Służące do poświęcania przedmiotów oraz pokropienia ludu.

Melchizedek, monstrancja i kustodia

Melchizedek to uchwyt, który pozwala na umieszczanie Najświętszego Sakramentu w monstrancji (celem wystawienia) oraz kustodii (celem przechowywania).