Z jakich materiałów wykonywane są naczynia liturgiczne?

13-03-2019

Naczynia liturgiczne to elementy, których używa się do sprawowania Mszy Świętej. W czasach wczesnego chrześcijaństwa stosowano zazwyczaj proste przedmioty użytku codziennego, które wykonywane były z pospolitych materiałów. Dopiero w epoce karolińskiej zaczęto tworzyć specjalnie przeznaczone do tego celu naczynia, do produkcji których wykorzystywano jedynie szlachetne i trwałe materiały. Jakie wyróżniamy podstawowe naczynia liturgiczne i z jakich materiałów są one obecnie wykonywane?

Kielich eucharystyczny

Kielich eucharystyczny przeznaczony jest na wino eucharystyczne podczas liturgii. Dlatego właśnie powinien być wykonany z materiałów szlachetnych, nieprzepuszczających płynu. Najczęściej spotykanym jest kielich mszalny srebrny oraz złoty. Składa się z trzech podstawowych części, czyli stopy, trzonu i czary. Jeśli kielich jest srebrny, jego czara musi wewnątrz być pozłacana. Bardzo popularny jest kielich mszalny gotycki, który swoim stylem przypomina naczynia liturgiczne z wczesnych wieków chrześcijaństwa.

Patena

Patena, która przeznaczona jest na konsekrowaną Hostię, wraz z kielichem eucharystycznym, jest jednym z najgodniejszych naczyń liturgicznych. To właśnie w nich przenoszone i przechowywane są postacie eucharystyczne. Dlatego powinny być wykonane ze szlachetnych, nie korodujących materiałów, zazwyczaj złota lub srebra (z pozłacanymi elementami).

Monstrancja

Monstrancja, która pojawiła się wraz z szesnastowiecznym rozwojem kultu eucharystycznego i służyła do adorowania i przenoszenia Najświętszego Sakramentu, pierwotnie była niewielka i drewniana. Dopiero w czasach baroku zaczęła przybierać większe rozmiary i rozpoczęto wykonywanie jej ze złota. Przyozdabiano ją także drogimi kamieniami i rzeźbiono na niej liczne motywy. Zaczęła swoim kształtem przypominać promieniste słońce, serce lub krzyż.

Ampułki na wino, wodę oraz oleje święte

Ampułkami nazywa się zarówno dwa szklane naczynia liturgiczne w kształcie małych dzbanków, jak i metalowe ampułki na oleje święte. Szklanych ampułek używa ministrant, podający podczas Mszy Świętej wino oraz wodę. Metalowe ampułki z olejami natomiast, używane są przez kapłana, podczas udzielania sakramentu chorym, a także podczas chrztu i bierzmowania, w momencie święceń kapłańskich i biskupich oraz przy konsekracji ołtarza.

Waskulum (vasculum)

Waskulum to naczynie stojące obok tabernakulum, aby kapłan, po skończonym komunikowaniu, mógł oczyścić palce z okruchów hostii. Wykonane jest zazwyczaj z metalu lub szkła i jest stosunkowo niewielkich rozmiarów, o prostej, nie zdobionej konstrukcji.