Szaty liturgiczne obowiązkowe podczas każdej mszy świętej

20-12-2019

Celebracja liturgii wymaga od księdza ubrania stosownych szat liturgicznych. Wymuszają to przepisy kościelne, a nie prywatna opinia konkretnego kapłana. Nie może on odprawić mszy świętej w ubraniu cywilnym, a każda parafia powinna być zaopatrzona w stosowną liczbę odpowiednich szat. Ile powinno ich być i jakie szaty liturgiczne są obowiązkowe podczas każdej mszy świętej? Odpowiadamy!

Ilość i jakość

Kodeks prawa kanonicznego w kanonie 904., usilnie zaleca odprawianie mszy świętej każdemu kapłanowi nawet wtedy, gdy nie ma na niej zgromadzonych żadnych wiernych. Ten sam Kodeks (kanon 929) wskazuje, że kapłani oraz diakoni powinni używać szat przepisanych przez rubryki (czerwone komentarze do Mszału rzymskiego, które nie są odczytywane w trakcie celebracji - są jedynie wskazówką dla kapłanów). Powinny być one w dobrym stanie, nie podarte, nie wymięte, czyste oraz poświęcone przez biskupa lub osobę, która posiada do tego odpowiednią władzę. Mnogość rodzajów szat, a także odpowiednich kolorów, sprawia, że nawet w parafiach, gdzie pracuje jeden ksiądz, musi ich być naprawdę sporo, nie mówiąc o miejscach, gdzie pracuje kilku kapłanów.

Kto i co ubiera?

Już w zakrystii przygotowane muszą zostać szaty liturgiczne, zarówno dla celebransa, jak i jego asysty. Wyświęceni księża nakładają na siebie alby, stuły kapłańskie oraz ornaty. Diakoni zamiast ornatu przywdziewają dalmatykę. Jeśli jednak liturgia ma charakter mniej uroczysty, wówczas mogą oni pozostać jedynie w albie i stule. Reszta ubiera szaty prawnie zatwierdzone przez Kościół. Natomiast w przypadku, gdy parafię nawiedzi duża liczba kapłanów (np. w trakcie odpustu) i nie posiada ona wystarczającej liczby ornatów, wówczas - poza celebransem głównym, który musi mieć takowy na sobie - pozostali mogą mieć jedynie stułę przewieszoną na albie.

Ornat zielony - najpopularniejszy w całym roku

W obrządku rzymskokatolickim wyróżniamy kilka kolorów liturgicznych. W tych barwach ksiądz przywdziewa ornat oraz wiszącą pod nim stułę. Najpopularniejszym kolorem jest zielony, używa się go w trakcie okresu zwykłego, który jest najdłuższym czasem w roku liturgicznym. Poza nim wyróżniamy kolor biały, czerwony, fioletowy, czarny i różowy. W kościołach można spotkać także różnego rodzaju wariacje na podstawie głównych kolorów (np. niebieski podczas uroczystości maryjnych, który oparty jest na białej barwie).

Stuły kapłańskie - co symbolizują?

Stuła kapłańska to długa szarfa, która symbolizuje władzę kapłańską i godność urzędu. Kapłani mają ją zawieszoną na szyi i opadającą symetrycznie, z kolei diakoni przekładają ją z lewego ramienia do prawego boku i łączą za pomocą spinacza. Stuła musi być ubrana podczas wykonywania wszystkich czynności liturgicznych. Ksiądz również podczas spowiedzi zakłada fioletową stułę.

Alby i komże ministranckie

Alba, czyli długa aż po kostki biała szata, to podstawowy strój każdego mężczyzny, który służy przy ołtarzu. Powinna być ona związana cingulum, chyba że jej krój pozwala na nieużywanie go. Poza księżmi i diakonami, albę noszą lektorzy, kantorzy czy ceremoniarze. Najmłodsi ministranci bardzo często ubierają natomiast komże, czyli skrócone wersje alby. Zarówno jedna, jak i druga, symbolizuje czystość duszy.